Tệ nạn xã hội là gì? Quy định về phòng chống tệ nạn xã hội?- Legalzone

Tệ nạn xã hội là gì? Tác hại và các quy định của pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội như thế nào?

Tháng Bảy 1, 2021

Tệ nạn xã hội là gì? Tác hại và các quy định của pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội như thế nào? Theo dõi bài viết dưới đây của Legalzone.

Tệ nạn xã hội là gì?

Định nghĩa tệ nạn xã hội

Tệ nạn xã hội là một hiện tượng xã hội tiêu cực; biểu hiện bằng những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức xã hội và có dấu hiệu vi phạm pháp luật gây hậu quả xấu đời sống xã hội.

Biểu hiện của tệ nạn xã hội

Tệ nạn xã hội được biểu hiện qua những hành vi sai lệch chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực xã hội:

Thói hư, tật xấu.
Phong tục tập quán cổ hủ, lạc hậu.
Nếp sống xa đoạ truỵ lạc, mê tín đồng bóng, bói toán…

Bản chất của tệ nạn xã hội

Là các hiện tượng trái với bản chất xã hội chủ nghĩa, thuần phong mỹ tục, pháp luật và đạo đức.

Tệ nạn xã hội là biểu hiện cụ thể của lối sống vô tổ chức; coi thường các chuẩn mực đạo đức; xã hội và pháp luật, làm tha hóa các giá trị tốt đẹp của phong tục tập quán, văn hóa; phá vỡ tình cảm, hạnh phúc gia đình; phá hoại nhân cách, phẩm giá con người; ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế, sức khoẻ, giống nòi dân tộc…; là con đường nhanh nhất dẫn đến tội phạm.

Tệ nạn xã hội là hiện tượng có tính tiêu cực; biểu hiện thông qua các hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội; vi phạm đạo đức, pháp luật hiện hành; phá vỡ thuần phong mỹ tục, lối sống lành mạnh, tiến bộ trong xã hội; có thể gây những hậu quả nghiêm trọng cho các cá nhân, gia đình và xã hội.

Thực tế trong đời sống hiện nay

Một trong những tệ nạn bùng phát trong những ngày lễ, Tết đó là cờ bạc; đặc biệt là ở nhiều vùng quê gây ra nhiều bất ổn trong chính cuộc sống gia đình và an ninh xã hội. Trong những ngày lễ Tết nhiều điểm chơi cờ bạc bắt đầu rộ lên ở nhiều địa phương với nhiều dạng thức như bầu cua, xóc đĩa, tiến lên hay tá lả, thậm chí là những người còn nghèo khó tại các vùng quê cũng bị thu hút bởi cờ bạc. Có những người khi đã đam mê trò đỏ đen có bao nhiêu tiền cũng đánh; đặt cả điện thoại, xe máy sau Tết thì trắng tay.

Hiện pháp luật nước ta đã nghiêm cấm đánh bạc được thực hiện dưới bắt kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật; mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

>>> Xem thêm bài viết: Ghi đề và đánh đề online bị bắt xử phạt như thế nào?

Hiện nay, bên cạnh sự phát triển kinh tế xã hội, thì các hoạt động văn hóa giải trí cũng phát triển khá mạnh; các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, dịch vụ karaoke, vũ trường tăng đột biến. Đây là lĩnh vực khá nhạy cảm; dễ phát sinh nhiều tệ nạn xã hội nhất là tệ nạn ma túy, mại dâm. Các tệ nạn xã hội này hoạt động dưới các hình thức khác nhau, diễn biến phức tạp len lỏi khắp các địa phương vùng miền có chiều hướng tăng về tính chất mức độ quy mô và gây dư luận xấu trong đời sống nhân dân.

Tác hại của tệ nạn xã hội với bản thân, gia đình và xã hội

Tác hại đối với chính bản thân người tham gia các tệ nạn xã hội

Các tệ nạn xã hội có thể gây những tổn thương nghiêm trọng đối với sức khỏe của chính bản thân người tham gia (gây các bệnh về hệ hô hấp, hệ tim mạch, hệ thần kinh đối với người nghiện ma túy…); làm tha hóa về nhân cách, rối loạn về hành vi, rơi vào lối sống buông thả, dễ vi phạm pháp luật và phạm tội.

Tác hại đối với gia đình

Đối với các gia đình có người thân tham gia các tệ nạn xã hội sẽ có thể bị khủng hoảng về mặt tài chính cũng như tinh thần. Ví dụ như tệ nạn cờ bạc sẽ làm phát sinh các mâu thuẫn trong quan hệ hôn nhân – gia đình của những người nghiện cờ bạc; gây sứt mẻ tình cảm; đổ vỡ niềm tin giữa vợ chồng và có thể dẫn tới tình trạng bạo lực gia đình.

Tệ nạn cờ bạc không những làm mất đi thời gian, tiền bạc của người lao động mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy khác.

Thực tế cho thấy, những người thường xuyên tham gia đánh bạc dễ rơi vào lối sống buông thả mất cân đối về kinh tế, nếu tham gia đánh bạc thắng số tiền cũng chỉ sử dụng cho mục đích cá nhân đáp ứng cho lối sống buông thả còn nếu thua dễ túng quẫn dẫn đến những vi phạm pháp luật. ”Cờ bạc là bác thằng bần, đánh đề ra đề mà ở”, đối với nhiều trường hợp đã trở thành hiện thực các đối tượng tổ chức đánh bạc và tham gia đánh bạc đã vướng vào vòng lao lý.

Những người nông dân ham lợi từ trò đỏ đen dẫn đến hết tiền, hết của, những chị me phụ nữ đánh bạc chơi đề dẫn đến mất hạnh phúc gia đình. Đó là những hậu quả nhãn tiền của những ai có ý định tham gia tệ nạn này.

Tác hại đối với xã hội

– Có tính lây lan nhanh trong xã hội: tệ nạn xã hội là những hiện tượng có tính chất cộng đồng nên thường dễ nhanh chóng lan tỏa trong một khoảng thời gian ngắn.

– Tồn tại và phát triển dưới nhiều hình thức như mại dâm, may túy, cờ bạc… Đối tượng tham gia rất đa dạng và phức tạp về thành phần.

– Các đối tượng hoạt động có nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi để đối phó với lực lượng chức năng và che mắt quần chúng nhân dân thường cấu kết với nhau thành đường dây, ổ nhóm.

– Tệ nạn xã hội thường có quan hệ chặt chẽ với tội phạm hình sự như các tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người, các tội phạm về ma túy, các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng. Đó là biểu hiện của các hiện tượng tiêu cực xã hội và có sự chuyển hoá lẫn nhau.

– Địa bàn tập trung hoạt động thường là những nơi tập trung đông người, các khu công nghiệp, du lịch; nơi người dân có trình độ dân trí thấp; có xu hướng tập trung thành băng đảng, ô nhóm.

Học sinh cần làm gì để phòng chống tệ nạn xã hội?

Để phòng chống ma túy trong học đường, học sinh cần hiểu rõ trách nhiệm của mình:

Không sử dụng ma tuý dưới bất kỳ hình thức nào; không tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc làm những việc khác liên quan đến ma tuý;
Khuyên nhủ bạn học, người thân của mình không sử dụng ma tuý hoặc tham gia các hoạt đông vận chuyển, mua bán ma tuý;
Khi phát hiện những học sinh, có biểu hiện sử dụng ma tuý hoặc nghi vấn buôn bán ma tuý phải báo cáo kịp thời cho thầy, cô giáo để có biện pháp ngăn chặn,
Nâng cao cảnh giác tránh bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo vào các việc làm phạm pháp; kể cả việc sử dụng và buôn bán ma tuý;
Có ý thức phát hiện những đối tượng có biểu hiện nghi vấn dụ dỗ học sinh, sinh viên sử dụng ma tuý hoặc lôi kéo học sinh, sinh viên vào hoạt động vận chuyển, mua bán ma tuý;
Báo cáo kịp thời cho thầy, cô giáo.

Hiện nay, một bộ phận giới trẻ cho rằng, khi xã hội ngày càng phát triển thì những kiểu ăn chơi sành điệu là hợp thời, là tiên tiến. Tâm lý tuổi mới lớn luôn muốn thử những điều mới mẻ và rất dễ sa vào những “cái bẫy tệ nạn”. Do đó, các bạn học sinh, sinh viên cần hết sức cảnh giác, thận trọng và phải đủ tỉnh táo trước khi quyết định tham gia vào các trò chơi dễ dẫn tới tệ nạn xã hội, không phù hợp với đạo đức, pháp luật.

Quy định của pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội

Tệ nạn xã hội luôn là vấn đề nhức nhối được nhà nước quan tâm. Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định, điều chỉnh các vấn đề liên quan tệ nạn xã hội. Cụ thể:

HIV/AIDS

Ngày 1/7/2021, Luật sửa đổi bổ sung một số điều về luật phòng, chống nhiễm HIV/AIDS 2006 sẽ có hiệu lực thi hành. Trong đó có bổ sung quy định về nghĩa vụ của người nhiễm HIV. Cụ thể:

Thông báo kịp thời kết quả xét nghiệm HIV dương tính của mình cho vợ, chồng, người dự định kết hôn, người chung sống như vợ chồng với mình
Thực hiện các biện pháp phòng lây nhiễm HIV sang người khác;
Thực hiện các quy định về điều trị khi tham gia điều trị bằng thuốc kháng HIV;
Các nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ma túy

Luật Phòng chống ma túy năm 2000

Nghị định 136/2016/NĐ-CP; 221/2013/NĐ-CP quy định về áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Bên cạnh đó Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định các tội danh về tệ nạn xã hội như:

Tội lây truyền HIV cho người khác (điều 148); Tội cố ý truyền HIV cho người khác (điều 149)

Mua bán người

Bộ luật Hình sự 2015 quy định các tội danh liên quan hành vi mua bán người. Ví dụ: Tội mua bán người (điều 150); Tội mua bán người dưới 16 tuổi (điều 151); Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người (điều 154)..

Qua đây chúng ta cũng có thể thấy được nỗ lực của nhà nước trong việc phòng, chống tệ nạn xã hội, người dân cần nắm rõ các quy định pháp luật về những vấn đề này để bảo vệ bản thân cũng như tích cực phối hợp với nhà nước trong việc đẩy lùi tệ nạn xã hội.

Trên đây là bài viết của Legalzone về Tệ nạn xã hội. Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.