Ban Kiểm Soát trong Công Ty Cổ Phần: Sự Bắt Buộc và Quyền Hạn

Công ty Cổ Phần và Ban Kiểm Soát: Quy định và Vai trò Đáng chú ý

Giới thiệu

Trong bối cảnh kinh tế ngày càng phát triển, việc hiểu rõ về cấu trúc quản lý, đặc biệt là Ban Kiểm Soát trong công ty cổ phần là rất quan trọng. Câu hỏi được đặt ra là: Công ty cổ phần có bắt buộc phải thành lập Ban Kiểm Soát không? Ban Kiểm Soát thực sự có quyền hạn và nghĩa vụ gì trong công ty cổ phần? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá các quy định pháp lý liên quan và vai trò của Ban Kiểm Soát trong hoạt động của công ty cổ phần tại Việt Nam.

1. Công ty Cổ Phần và Ban Kiểm Soát: Bắt buộc hay Tùy chọn?

Theo quy định tại Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần có quyền lựa chọn mô hình tổ chức quản lý của mình. Cụ thể, có hai mô hình chính:

• Mô hình 1: Gồm Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban Kiểm Soát và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Đối với công ty cổ phần có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức nắm giữ dưới 50% tổng số cổ phần thì không bắt buộc phải có Ban Kiểm Soát.

• Mô hình 2: Chỉ có Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trong trường hợp này, ít nhất 20% thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có thành lập Ủy ban Kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị.

Từ những quy định trên, có thể thấy rằng việc thành lập Ban Kiểm Soát trong công ty cổ phần không phải là yêu cầu bắt buộc trong tất cả các trường hợp, mà phụ thuộc vào số lượng cổ đông và cấu trúc cổ phần của công ty.

2. Quyền và Nghĩa vụ của Ban Kiểm Soát trong Công ty Cổ Phần

Theo Điều 170 Luật Doanh nghiệp 2020, Ban Kiểm Soát có quyền và nghĩa vụ cụ thể như sau:

• Giám sát hành vi của Hội đồng quản trị: Ban Kiểm Soát thực hiện giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị cũng như Giám đốc hoặc Tổng giám đốc trong việc quản lý và điều hành công ty.

• Kiểm tra tính hợp pháp và chính xác của các hoạt động kinh doanh: Ban Kiểm Soát có trách nhiệm kiểm tra tính hợp lý và hạn chế các rủi ro có thể xảy ra.

• Thẩm định báo cáo tài chính: Ban Kiểm Soát thực hiện thẩm định tính đầy đủ và hợp pháp của báo cáo tài chính hàng năm cũng như báo cáo tình hình kinh doanh.

• Đo lường hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ: Ban Kiểm Soát cần rà soát và đánh giá hiệu quả của các hệ thống kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ của công ty.

• Kiến nghị cải tiến: Ban Kiểm Soát có trách nhiệm kiến nghị các biện pháp sửa đổi và cải tiến trong cơ cấu tổ chức quản lý, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.

Cụ thể, Ban Kiểm Soát còn có quyền yêu cầu chủ động kiểm tra khi có yêu cầu từ cổ đông hoặc nhóm cổ đông, tham gia vào các cuộc họp của Đại hội đồng cổ đông và Hội đồng quản trị, sử dụng các tư vấn độc lập để thực hiện nhiệm vụ được giao.

3. Vai trò của Ban Kiểm Soát trong Công ty Cổ Phần

Trên thực tế, Ban Kiểm Soát đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động của công ty cổ phần. Hai vai trò chính của Ban Kiểm Soát bao gồm:

• Giám sát quản trị nội bộ và hoạt động kinh doanh: Ban Kiểm Soát phân tích, đánh giá và đưa ra nhận định về tình hình quản lý và điều hành của công ty, từ đó đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong các quyết định của Hội đồng quản trị.

• Thẩm định báo cáo tài chính: Việc xem xét và thẩm định các báo cáo tài chính là rất quan trọng để đảm bảo rằng các báo cáo này phản ánh đúng tình hình tài chính thực tế của công ty.

Kết luận

Công ty cổ phần có khả năng lựa chọn ra một trong hai mô hình tổ chức quản lý theo yêu cầu của pháp luật. Mặc dù việc thành lập Ban Kiểm Soát không phải là yêu cầu bắt buộc trong mọi trường hợp, nhưng vai trò của nó trong duy trì tính công bằng và minh bạch trong hoạt động của công ty là rất quan trọng. Do đó, các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về việc thành lập Ban Kiểm Soát và vai trò của nó trong mô hình quản lý của mình.

Nếu bạn cần hỗ trợ thêm về các vấn đề liên quan đến luật hoặc muốn có những tư vấn chuyên sâu hơn từ các Luật sư hàng đầu, hãy truy cập vào trang web LegalZone.

Câu hỏi thường gặp:

Câu hỏi 1: Công ty cổ phần có bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát không?

Trả lời: Theo quy định tại Điều 137 của Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần không bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát. Cụ thể, nếu công ty có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty, thì không cần thành lập Ban kiểm soát. Tuy nhiên, công ty có thể lựa chọn mô hình tổ chức có hoặc không có Ban kiểm soát tùy thuộc vào tình hình cụ thể của mình.

Câu hỏi 2: Ban kiểm soát có quyền gì trong công ty cổ phần?

Trả lời: Ban kiểm soát có nhiều quyền và nghĩa vụ quan trọng trong công ty cổ phần, được quy định tại Điều 170 của Luật Doanh nghiệp 2020. Một số quyền chính bao gồm:

1. Giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc trong việc điều hành công ty.
2. Kiểm tra tính hợp pháp và trung thực của báo cáo tài chính hàng năm cũng như các báo cáo khác.
3. Rà soát các hợp đồng và giao dịch với người có liên quan.
4. Đề xuất các biện pháp cải tiến hoạt động quản lý công ty.
5. Tham gia các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông và đưa ra đề xuất về cải tiến quản lý.

Câu hỏi 3: Vai trò của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần là gì?

Trả lời: Ban kiểm soát đóng vai trò quan trọng trong công ty cổ phần, bao gồm:

1. Giám sát việc quản trị nội bộ và hoạt động kinh doanh của công ty để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp.
2. Xem xét và thẩm định công tác kế toán cũng như báo cáo tài chính của công ty nhằm bảo đảm thông tin tài chính chính xác và đáng tin cậy.

Ban kiểm soát là một cơ chế quan trọng góp phần bảo vệ quyền lợi của cổ đông và đảm bảo hoạt động kinh doanh của công ty diễn ra hiệu quả và minh bạch.