Các quy định về người thứ ba ngay tình trong Bộ luật dân sự

Hiện nay, việc một giao dịch dân sự bị vô hiệu là rất phổ biến mà nhất là giao dịch dân sự bị vô hiệu do người thứ ba ngay tình. Vậy quy định pháp luật về người thứ ba ngay tình như thế nào? Bài viết này của Legalzone sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Thế nào là người thứ ba ngay tình?

Pháp luật Việt Nam không định nghĩa “người thứ ba ngay tình” mà chỉ đưa ra định nghĩa về “Chiếm hữu ngay tình”. Điều 180 BLDS 2015 quy định chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu. Như vậy, người thứ ba ngay tình là người chiếm hữu tài sản nhưng không biết hoặc không thể biết rằng việc chiếm hữu tài sản của mình là không có căn cứ pháp luật. Họ không biết rằng họ đang thực hiện giao dịch với một người không có quyền định đoạt đối với tài sản đang được giao dịch.

Căn cứ để xác định người thứ ba ngay tình

Pháp luật dân sự Việt Nam đã đưa ra những căn cứ để xác định một người là người thứ ba ngay tình:

– Thứ nhất, người thứ ba tham gia vào một giao dịch dân sự thì đã có một giao dịch dân sự khác được thực hiện với cùng một đối tượng giao dịch nhưng giao dịch dân sự này bị vô hiệu.

– Thứ hai, người thứ ba tham gia vào giao dịch phải hoàn toàn tin tưởng vào người giao dịch với mình và không biết gì về giao dịch dân sự vô hiệu trước đó.

– Thứ ba, tài sản được chuyển giao phải là tài sản được phép lưu thông.

– Thứ tư, giao dịch với người thứ ba phải là giao dịch có sự đền bù. Đây là một khái niệm rất mới trong BLDS, một người nhận được tài sản dựa trên cơ sở là người đó đổi quyền lợi, tài sản tương ứng. Quyền lợi của người thứ ba phải được đặt song song với quyền lợi của chủ sở hữu.

Xem thêm: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

Bảo vệ người thứ ba ngay tình trong BLDS

Bảo vệ người thứ ba ngay tình trong quan hệ dân sự là một nội dung nhận được khá nhiều sự chú ý. BLDS 2015 sửa đổi với hy vọng sẽ tạo được một hành lang pháp lý hiệu quả nhằm bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình một cách công bằng và thích đáng.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 133 BLDS 2015:

Giao dịch dân sự bị tuyên vô hiệu nhưng đối tượng của giao dịch bị tuyên vô hiệu này là tài sản không phải đăng kí quyền sở hữu đã chuyển giao cho người thứ 3 ngay tình thông qua một giao dịch thì giao dịch với người thứ ba vẫn có hiệu lực.

Lợi ích của người thứ 3 không được bảo vệ và phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu trong 2 trường hợp sau:

– Giao dịch dân sự với người thứ 3 không có hiệu lực cho dù đối tượng của giao dịch là động sản không phải đăng kí quyền sở hữu và người thứ 3 là người ngay tình có được động sản này thong qua hợp đồng không có đền bù, nhưng chủ thể của giao dịch không có quyền định đoạt tài sản, thì người thứ ba phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu; trường hợp này giao dịch với người thứ 3 không có hiệu lực.

– Giao dịch dân sự với người thứ 3 không có hiệu lực trong trường hợp người này có được tài sản là động sản thong qua hợp đồng có đền bù, nhưng động sản đó bị lấy cắp, bị mất hoặc bị chiếm hữu ngoài ý chí của chủ sở hữu.

>>> Tham khảo: Chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản

Theo quy định tại khoản 2, Điều 133 BLDS 2015:

Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.

Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa.

Theo quy định tại khoản 3, Điều 133 BLDS 2015:

Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ người thứ 3 ngay tình, nếu giao dịch dân sự với người này không bị vô hiệu theo các trường hợp theo quy định tại khoản 2 trên đây, nhưng chủ sở hữu có quyền khởi kiện, yêu cầu chủ thể có lỗi dẫn đến việc giao dịch được xác lập với người thứ 3 hoàn trả những chi phí và bồi thường thiệt hại. Chủ sở hữu tài sản trong trường hợp này là kiện trái quyền yêu cầu chủ thể có lỗi đã xác lập giao dịch có đối tượng là tài sản của mình với người thứ 3, bồi thường thiệt hại về tài sản cho mình.

Trên đây là một số thông tin Legalzone muốn chia sẻ tới bạn đọc. Nếu muốn biết thêm thông tin chi tiết và để được hướng dẫn vui lòng liên hệ với chúng tôi để được kịp thời tư vấn. Xin cảm ơn!