Kiểm soát ô nhiễm môi trường, suy thoái môi trường và sự cố môi trường

Cách thức kiểm soát ô nhiễm môi trường, suy thoái môi trường và sự cố môi trường

So với khái niệm quản lí nhà nước về bảo vệ môi trường, khái niệm kiểm soát ô nhiễm môi trường có nội hàm rộng hơn, thể hiện ở nhiều khía cạnh. Vậy kiểm soát ô nhiễm môi trường là gì? Cách thức nào để kiểm soát ô nhiễm môi trường, suy thoái môi trường và sự cố môi trường? Dưới đây là nội dung làm rõ vấn đề trên của Legalzone!

Căn cứ pháp lý: Luật Bảo vệ môi trường 2020; Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường

Về khái niệm kiểm soát ô nhiễm môi trường

Kiểm soát ô nhiễm là quá trình phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý ô nhiễm. (Khoản 22, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường 2020).

Các hình thức pháp lý của kiểm soát ô nhiễm môi trường

Thu thập, quản lí và công bố thông tin môi trường

Để kiểm soát ô nhiễm môi trường thì việc có được đầy đủ, chính xác các thông tin môi trường là điều đặc biệt quan trọng. Nó cho phép các chủ thể kiểm soát ô nhiễm môi trường nắm được thực trạng môi trường cũng như những biến đổi về chất lượng môi trường.

Các thông tin môi trường phải được thu thập và quản lí theo quy định của pháp luật. Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì, phối hợp với bộ, ngành và địa phương thu thập và quản lí thông tin môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia. Hoạt động này luôn cần đến sự trợ giúp của các biện pháp, cách thức, công cụ, phương tiện kĩ thuật đặc biệt, được biết đến với các hoạt động quan trắc môi trường, chương trình quan trắc môi trường, hệ thống quan trắc môi trường.

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân công khai thông tin về môi trường theo quy định trên cổng thông tin của cơ quan, tổ chức hoặc bằng hình thức khác, bảo đảm thuận tiện cho đối tượng có liên quan tiếp nhận thông tin. Việc công khai thông tin về môi trường phải tuân thủ quy định pháp luật. (Điều 114, 115, 116 Luật Bảo vệ môi trường 2020)

Quy hoạch bảo vệ môi trường

Quy hoạch bảo vệ môi trường gồm hai cấp độ là quy hoạch bảo vệ môi trường cấp quốc gia và quy hoạch bảo vệ môi trường cấp tỉnh và phải bảo đảm các nguyên tắc: phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội; chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh; chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia bảo đảm phát triển bền vững; bảo đảm thống nhất với quy hoạch sử dụng đất. Căn cứ lập Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia được thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch và các căn cứ sau đây: Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia trong cùng giai đoạn phát triển; Kịch bản biến đổi khí hậu trong cùng giai đoạn phát triển. (khoản 1, Điều 23, Luật Bảo vệ môi trường 2020)

Trách nhiệm lập quy hoạch bảo vệ môi trường thuộc về Bộ Tài nguyên và môi trường; uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, theo đó Bộ tài nguyên và môi trường tổ chức lập quy hoạch bảo vệ môi trường cấp quốc gia; uỷ ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng nội dung hoặc lập quy hoạch bảo vệ môi trường trên địa bàn. Trong quá trình lập quy hoạch bảo vệ môi trường phải tiến hành lấy ý kiến và tham vấn các chủ thể có liên quan.

Xem thêm: quy hoạch bảo vệ môi trường

Ban hành và áp dụng hệ thống quy chuẩn kĩ thuật môi trường

Quy chuẩn kỹ thuật môi trường là quy định bắt buộc áp dụng mức giới hạn của thông số về chất lượng môi trường, hàm lượng của chất ô nhiễm có trong nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, thiết bị, sản phẩm, hàng hóa, chất thải, các yêu cầu kỹ thuật và quản lý được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. (khoản 10, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường 2020)

Quy chuẩn kĩ thuật môi trường là công cụ chính để kiểm soát ô nhiễm nên việc ban hành quy chuẩn kĩ thuật môi trường kịp thời, có tính khả thi là yêu cầu bắt buộc. Tình trạng thiếu quy chuẩn kĩ thuật môi trường sẽ là rào cản lớn nhất cho công tác quản lí và bảo vệ môi trường, do không có cơ sở khoa học – pháp lí cho việc xác định chất lượng thực tế của môi trường, khống chế những tác động xấu đến môi trường.

Quản lý chất thải

Chất thải được định nghĩa chung là vật chất ở thể rắn, lỏng, khí hoặc ở dạng khác được thải ra từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác. (khoản 18, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường 2020)

Đối với mỗi loại chất thải khác nhau, căn cứ vào sự tác động của chất thải đó đối với môi trường xung quanh, pháp luật có các quy định khác nhau về quản lí 2 loại chất thải: chất thải thông thường và chất thải nguy hại.

+ Quản lí chất thải thông thường: Bên cạnh các quy định chung về trách nhiệm quản lí chất thải trước hết thuộc về chủ phát sinh chất thải hoặc bên tiếp nhận quản lí chất thải theo hợp đồng chuyển giao trách nhiệm quản lí chất thải, pháp luật còn quy định riêng việc quản lí từng loại chất thải bao gồm chất thải rắn thông thường, nước thải, bụi, khí thải.

+ Quản lí chất thải nguy hại: Chủ nguồn thài chất thải nguy hại phải lập hồ sơ về chất thải nguy hại và đăng kí với cơ quan quản lí nhà nước về bảo vệ môi trường cấp tỉnh. Tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện và có giấy phép mới được xử lí chất thải nguy hại.

>>> Có thể bạn quan tâm: Bảo vệ môi trường là gì ? Phân tích về hiện trạng bảo vệ môi trường ?

Xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

Xử lí cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cũng được xem làm một trong những cách thức kiểm soát ô nhiễm. Việc xử lí nhằm chấm dứt tình trạng gây ô nhiễm môi trường của các cơ sở, đồng thời ngăn chặn những đối tượng khác gây ô nhiễm môi trường. Trách nhiệm rà soát, phát hiện và xử lí cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được tiến hành hằng năm và theo trình tự sau: UBND cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ lập danh sách cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

Quyết định xử lí đối với cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải được thông báo cho UBND cấp huyện, cấp xã nơi cơ sở có hoạt động gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và công khai cho cộng đồng dân cư biết để kiểm tra, giám sát.

Trên đây là một số thông tin Legalzone muốn chia sẻ tới bạn đọc về cách thức kiểm soát ô nhiễm môi trường . Nếu muốn biết thêm thông tin chi tiết và để được hướng dẫn vui lòng liên hệ với chúng tôi để được kịp thời tư vấn.