Ngân hàng đầu tư là gì

Thực tế cho thấy, ngân hàng đầu tư là một trong những chủ thể quan trọng trong hoạt động của thị trường vốn. Việc phát triển mô hình ngân hàng đầu tư là điều tất yếu của một nền kinh tế. Sự phát triển này càng có ý nghĩa hơn khi được nhân rộng tại các nước đang phát triển như Việt Nam. Vậy ngân hàng đầu tư là gì? Chức năng, nghiệp vụ và chứng chỉ chuyên môn nào mà người làm ngân hàng đầu tư cần có? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Ngân hàng đầu tư là gì?

Ngân hàng đầu tư (Investment Bank) là ngân hàng chuyên hoạt động trên thị trường vốn – thị trường tài chính trung và dài hạn. Ngân hàng đầu tư xuất hiện với vai trò giúp các doanh nghiệp và nhà nước huy động vốn trung và dài hạn thông qua phát hành chứng khoán.

Ngân hàng đầu tư cũng là tổ chức đứng giữa các chủ thể cung và cầu vốn, giúp cho cung và cầu vốn có thể gặp nhau dễ dàng hơn. Do đó ngân hàng đầu tư còn được gọi là định chế tài chính bán trung gian.

Đặc điểm của ngân hàng đầu tư là gì?

Chuyên tư vấn, bảo lãnh phát hành chứng khoán và cho vay trung và dài hạn thông qua chứng khoán. Đa phần nguồn vốn của ngân hàng đầu tư đến từ việc huy động bằng cách phát hành các trái phiếu trung dài hạn.

Ngân hàng đầu tư đã mở rộng các loại hình nghiệp vụ sang các lĩnh vực khác và trở thành một định chế tài chính kinh doanh đa dạng (như: Nghiệp vụ đầu tư, nghiên cứu…).

Ngân hàng đầu tư không nhiều chi nhánh vì không nhận tiền gửi của công chúng.

Cần đội ngũ chuyên viên giỏi về giám định, thẩm định, kế toán… 

Như vậy, về cơ bản có thể xem ngân hàng đầu tư giống công ty chứng khoán nhưng có mức độ phát triển cao hơn với các loại nghiệp vụ phức tạp hơn. 

Hiện nay tại Việt Nam đã có ngân hàng đầu tư hay chưa?

Ngân hàng đầu tư nổi bật nhất Việt Nam là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam BIDV.

Ngoài ra, nếu xét về bản chất thì hoạt động của các Công ty Chứng Khoán cũng giống như các ngân hàng đầu tư nhưng ở mức độ kém phát triển hơn về sản phẩm, dịch vụ. Theo quy định hiện nay các ngân hàng thương mại không được phép thực hiện các hoạt động của công ty chứng khoán nếu chưa được sự cho phép của Ngân hàng Nhà nước, do vậy hiện nay các ngân hàng thương mại thường thành lập các công ty con là công ty chứng khoán.

Chức năng của ngân hàng đầu tư

Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của ngành tài chính thì ngân hàng đầu tư đóng vai trò là một định chế tài chính quan trọng của nền kinh tế hoạt động trên thị trường vốn:

 – Chức năng nhà môi giới: Kết nối người mua và người bán trên thị trường vốn lại với nhau. Với chức năng này, ngân hàng đầu tư có nhiệm vụ tìm kiếm thông tin nhằm chắp nối người bán và người mua, qua đó sẽ nhận được một khoản phí tùy thuộc vào mức độ khó khăn của việc kết nối và sự cố gắng của ngân hàng.

– Chức năng nhà đầu tư và nhà tạo lập thị trường: Ngân hàng đầu tư thực hiện chuyển giao sản phẩm đầu tư từ người bán sang người mua, cho vay sang người đi vay bằng việc ngân hàng sẽ mua tài sản đó từ người bán và bán lại cho người mua (hoặc ngược lại).

– Chức năng nhận ủy thác: Ngân hàng đầu tư có thể tham gia dưới hai hình thức, đó là: Thay mặt khách hàng thực hiện các giao dịch do khách hàng quyết định và quản lý đầu tư.

– Chức năng nhà tư vấn: Tư vấn chứng khoán, cổ phần hóa, mua bán sáp nhập doanh nghiệp, tư vấn chiến lược, thành lập liên minh, liên doanh.

Các nghiệp vụ của ngân hàng đầu tư

Các nghiệp vụ của ngân hàng đầu tư bao gồm:

Nghiệp vụ ngân hàng đầu tư: Nghiệp vụ ngân hàng đầu tư truyền thống bao gồm dịch vụ tư vấn, bảo lãnh phát hành chứng khoán cho khách hàng, do đó có thể coi là nghiệp vụ trên thị trường sơ cấp. Sau đó nghiệp vụ này dần được mở rộng ra bao gồm tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp (M&A), tư vấn tái cơ cấu doanh nghiệp. 

Nghiệp vụ đầu tư: Chủ yếu diễn ra trên thị trường thứ cấp. Nghiệp vụ đầu tư bao gồm môi giới và đầu tư. Nghiệp vụ môi giới chủ yếu được áp dụng cho các sản phẩm chứng khoán niêm yết, trong đó ngân hàng đầu tư đóng vai trò trung gian nhận lệnh và khớp lệnh cho các khách hàng. Đầu tư bao gồm nghiệp vụ đầu tư cho khách hàng với chức năng tạo thanh khoản thị trường mà ở đó ngân hàng đầu tư đóng vai trò là nhà tạo lập thị trường và nghiệp vụ tự doanh với mục tiêu đầu cơ biến động giá chứng khoán.

Nghiệp vụ nghiên cứu: Nghiệp vụ nghiên cứu được thực hiện bởi các nhân viên nghiên cứu nhằm theo dõi tình hình hoạt động của các loại chứng khoán trên thị trường giúp các nhà đầu tư có thể ra được các quyết định mua bán của mình một cách linh hoạt kịp thời.

Nghiệp vụ ngân hàng bán buôn: Nghiệp vụ ngân hàng bán buôn là một loại nghiệp vụ đầu tư song có đối tượng chủ yếu là các sản phẩm thay thế. Các sản phẩm thay thế được hiểu là các sản phẩm đầu tư không phải là các sản phẩm truyền thống (cổ phiếu và trái phiếu), bao gồm đầu tư bất động sản, cho vay sử dụng đòn bẩy tài chính, các thỏa thuận tín dụng lớn như cho vay đồng tài trợ và tài trợ dự án.