Một số biện pháp phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng phổ biến hiện nay

Tham vấn bởi Luật sư Nguyễn Thụy Hân
Chuyên viên pháp lý Lê Nguyễn Anh Hào

Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng phổ biến hiện nay theo Cục Thông tin cơ sở thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông.

Biện pháp phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng

Theo Công văn 397/TTCS-TTTH ngày 25/05/2024, Cục Thông tin cơ sở đề nghị Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến về phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng cho người dân thường xuyên.

Trước tình hình lừa đảo trên không gian mạng diễn biến phức tạp, Cục Thông tin cơ sở khuyến khích người dân thực hiện các biện pháp phòng tránh như sau:

1. Bảo vệ thông tin cá nhân

Người dùng cần tránh công khai các thông tin quan trọng như ngày tháng năm sinh, số chứng minh nhân dân, căn cước công dân, số điện thoại và số tài khoản ngân hàng trên mạng xã hội. Việc này có thể làm cho các đối tượng xấu lợi dụng thông tin này để thực hiện các hành vi lừa đảo.

2. Kiểm tra và cập nhật bảo mật

Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật trên tài khoản ngân hàng cũng như các mạng xã hội. Người dùng cần bảo mật tuyệt đối thông tin tài khoản, chẳng hạn như tên đăng nhập, mật khẩu và mã xác thực (OTP). Không cung cấp thông tin này cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào nếu chưa xác thực được danh tính của họ.

3. Cẩn trọng xác minh

Đối với các tin nhắn vay tiền qua mạng xã hội, người dùng cần gọi điện trực tiếp để xác minh thông tin trước khi chuyển tiền. Điều này giúp ngăn chặn các tình huống lừa đảo đau lòng.

4. Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn

Người dùng nên tìm hiểu thật kỹ thông tin trước khi kết bạn với người lạ trên mạng xã hội, đặc biệt là những người hứa hẹn sẽ tặng tiền hoặc tài sản quý giá. Đây là một trong những cách phòng tránh hiệu quả.

5. Trình báo tại cơ quan Công an

Khi nhận được cuộc gọi từ những người tự xưng là cán bộ nhà nước, đặc biệt là công an để thông báo hoặc đe dọa có liên quan đến các vụ việc pháp lý, cần liên hệ ngay với cơ quan công an để trình báo và yêu cầu hỗ trợ.

6. Cẩn trọng khi thực hiện giao dịch

Người dùng không nên truy cập vào các đường link lạ trong tin nhắn hay email không rõ nguồn gốc, và không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của đối tượng lạ. Việc này sẽ giúp bảo vệ thông tin cá nhân và tài chính của họ.

7. Cẩn trọng trước lời mời chào hấp dẫn

Không nên nghe và làm theo các lời quảng cáo dụ dỗ về những công việc nhẹ nhàng, kiếm tiền dễ dàng. Đặc biệt, không làm theo yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản không rõ nguồn gốc.

8. Cẩn trọng khi cài đặt ứng dụng

Chỉ nên cài đặt ứng dụng từ nguồn uy tín và được xác thực. Nếu SIM điện thoại bị vô hiệu hóa, cần liên hệ ngay với nhà mạng để được hỗ trợ.

9. Quản lý tài khoản ngân hàng

Người dùng không nên mở, cho thuê hoặc bán tài khoản ngân hàng cho người khác. Nếu phát hiện hành vi mua bán tài khoản, cần báo ngay cho cơ quan công an.

10. Cẩn trọng với website giả mạo

Tuyệt đối không truy cập các website hoặc ứng dụng nhận được trong tin nhắn có nội dung không rõ ràng, nhất là các dịch vụ chuyển tiền quốc tế hoặc website ngân hàng.

Hình phạt đối với hành vi lừa đảo trên mạng hiện nay

Xử phạt vi phạm hành chính

• Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản. Tài sản có thể là khoản vay, mượn hoặc thuê tài sản của người khác.

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Người thực hiện hành vi lừa đảo trực tuyến có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) với các khung hình phạt sau:

Khung 1

• Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng có thể bị phạt từ cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Khung 2

• Các trường hợp tái phạm, chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng có thể bị phạt tù từ 02 đến 07 năm.

Khung 3

• Nếu chiếm đoạt tài sản giá trị từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, hình phạt là từ 07 đến 15 năm tù.

Khung 4

• Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, có thể bị phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân.

Hình phạt bổ sung có thể bao gồm phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 đến 05 năm.

Người dùng cần nắm rõ một số biện pháp phòng tránh và hiểu biết về luật (https://legalzone.vn/) liên quan đến hành vi lừa đảo trên không gian mạng nhằm bảo vệ bản thân và gia đình.

Câu hỏi thường gặp:

Câu hỏi: Bạn có thể cho biết một số biện pháp giúp phòng tránh lừa đảo trực tuyến hiệu quả?

Trả lời:

Theo Cục Thông tin cơ sở thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, có một số biện pháp hiệu quả để phòng tránh lừa đảo trực tuyến như sau:

1. Bảo vệ thông tin cá nhân: Tránh công khai quá nhiều thông tin cá nhân như ngày tháng năm sinh, số chứng minh nhân dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng trên mạng xã hội.

2. Kiểm tra và cập nhật bảo mật: Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật cho tài khoản ngân hàng và mạng xã hội. Không cung cấp thông tin như mật khẩu hay mã xác thực cho bất kỳ ai.

3. Cẩn trọng khi xác minh thông tin: Nếu nhận được yêu cầu vay tiền qua mạng xã hội, nên gọi điện xác nhận thông tin trước khi thực hiện chuyển tiền.

4. Tìm hiểu kỹ khi kết bạn: Khi kết bạn với người lạ trên mạng, cần tìm hiểu thông tin của họ, nhất là nếu họ hứa hẹn tặng tiền hoặc quà có giá trị.

5. Trình báo với cơ quan chức năng: Nếu nhận cuộc gọi tự xưng cán bộ cơ quan nhà nước để đe dọa, hãy lập tức báo cho công an địa phương.

6. Thận trọng trong giao dịch: Không nhấp vào các liên kết lạ trong tin nhắn hay email và không cung cấp thông tin ngân hàng cho người lạ.

7. Phòng tránh lời mời đầu tư hấp dẫn: Không nghe theo các lời dụ dỗ hứa hẹn lợi nhuận cao từ đầu tư mạo hiểm mà không rõ nguồn gốc.

8. Kiểm soát ứng dụng: Chỉ cài đặt ứng dụng từ nguồn uy tín và báo ngay cho nhà mạng khi gặp vấn đề với SIM.

9. Quản lý tài khoản ngân hàng: Không mở hoặc cho thuê tài khoản ngân hàng cho người khác và báo cáo hành vi bất thường.

10. Cẩn trọng với website giả mạo: Tránh truy cập các website không rõ nguồn gốc hoặc giả mạo dịch vụ ngân hàng.

Những biện pháp này giúp nâng cao ý thức và bảo vệ người dân tránh khỏi các hình thức lừa đảo trực tuyến hiện nay.