Đầu thú, tự thú và chính sách khoan hồng của Nhà nước

Tháng Mười 18, 2020

Chuyên mục: Luật hình sự/ Tư vấn luật Hình sự

Đầu thú và tự thú đều là hành vi của người phạm tội tự mình đến trình diện và khai báo tại cơ quan có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình. Tuy nhiên, đầu thú và tự thú có những điểm khác biệt cơ bản và chính sách khoan hồng của Nhà nước khi nghi phạm ra tự thú, đầu thú cũng có nhiều điểm khác biệt. Trong bài viết này, Legalzone gửi đến bạn đọc chủ đề đầu thú, tự thú và chính sách khoan hồng của Nhà nước

Quy định về đầu thú và tự thú

Theo quy định tại Điều 4 Luật tố tụng hình sự năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2018) giải thích về khái niệm tự thú và đầu thú như sau:

“h) Tự thú là việc người phạm tội tự nguyện khai báo với cơ quan, tổ chức về hành vi phạm tội của mình trước khi tội phạm hoặc người phạm tội bị phát hiện.

i) Đầu thú là việc người phạm tội sau khi bị phát hiện đã tự nguyện ra trình diện và khai báo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình”.

Như vậy, tự thú và đầu thú là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau.

Đây đều là hành động khai báo của người phạm tội với cơ quan có thẩm quyền, nhưng sự khác biệt của hai hành động này chính là thời điểm khai báo.

Vì vậy, tự thú là hành động khi người đó thực hiện tội phạm và chưa bị phát hiện bởi bất kỳ chủ thể nào đã thực hiện việc trình báo về hành vi phạm tội.

Còn trường hợp người đó tự nguyện trình diện, cũng khai báo về hành vi phạm tội nhưng được tiến hành sau khi đã có nguồn tin cho biết có tội phạm xảy ra thì được coi là đầu thú.

Những điểm khác nhau giữa đầu thú và tự thú

Tiêu chí	Tự thú	Đầu thú
Căn cứ pháp lý	Điểm h, khoản 1 Điều 4 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015; Điều 29, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.	Điểm i, khoản 1 Điều 4 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
Khái niệm	Là tự mình nhận tội và khai ra hành vi phạm tội của mình. Người nào bị bắt, bị phát hiện về một hành vi phạm tội cụ thể, nhưng trong quá trình điều tra đã tự mình nhận tội và khai ra những hành vi phạm tội khác của mình mà chưa bị phát hiện, thì cũng được coi là tự thú đối với việc tự mình nhận tội và khai ra những hành vi phạm tội của mình mà chưa bị phát hiện.	Là sau khi bị phát hiện, người phạm tội đã tự nguyện ra trình diện và khai báo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình.
Đặc điểm nổi bật	Nhận tội khi chưa ai biết mình phạm tội hoặc đã có người biết hành vi phạm tội nhưng chưa xác định được chủ thể thực hiện hành vi.	Đã có người biết mình thực hiện hành vi phạm tội
Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự	Được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự	Không được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, tuy nhiên trong quá trình điều tra, xét xử việc xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự sẽ tùy thuộc vào quyết định của Tòa án và tùy thuộc vào thái độ sau đó của người đầu thú (thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, lập công chuộc tội…). Việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải được ghi rõ trong bản án.
Việc miễn trách nhiệm hình sự	Có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu: Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận	Không được miễn trách nhiệm hình sự

Áp dụng tình tiết giảm nhẹ trong trường hợp đầu thú, tự thú

Về việc áp dụng tình tiết giảm nhẹ trong trường hợp tự thú đầu thú được quy định như sau:

Theo quy định tại điểm o, Khoản 1, Điều 49 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 người phạm tội tự thú sẽ được coi là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và không có quy định đầu thú là tình tiết giảm nhẹ.

Tuy nhiên, theo khoản 2 điều 46 lại có quy định:

“Khi quyết định hình phạt, Toà án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án”.

Như vậy việc người phạm tội đầu thú có thể được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo Khoản 2, Điều 46 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.

Đến nay chưa có văn bản pháp quy nào hướng dẫn áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong trường hợp người phạm tội đầu thú.

Trên đây là bài viết tham khảo về chủ đề đầu thú, tự thú và chính sách khoan hồng của Nhà nước, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ