Khái quát về Dự thảo Án Lệ Số 08/2024
Dự thảo án lệ số 08/2024 là một tài liệu quan trọng liên quan đến luật dân sự ở Việt Nam, được hình thành từ quyết định giám đốc thẩm số 148/2023/DS-GĐT, ban hành ngày 09/08/2023. Vụ việc này liên quan đến tranh chấp hợp đồng tặng cho tài sản, trong đó người khởi kiện là bà Nguyễn Thị Thu D cùng 18 nguyên đơn khác, trong khi bị đơn là ông Trần Thanh T.
Tình Huống Án Lệ
Trong vụ tranh chấp này, vấn đề nảy sinh khi một bên trong cuộc hôn nhân quyết định tặng cho một tờ vé số chưa được mở thưởng cho người khác, và sau đó tờ vé số này lại trúng thưởng. Đây là một tình huống pháp lý khá nghiêm túc và tiêu biểu cho các trường hợp xảy ra trong thực tế.
Giải Pháp Pháp Lý
Tòa án sẽ phán quyết cần phải xác định tính chất của tờ vé số chưa mở thưởng để giải quyết tranh chấp. Theo quy định hiện hành, việc tặng cho tài sản nhỏ như tờ vé số không yêu cầu sự đồng ý từ người phối ngẫu của người tặng cho, bởi vì nó không thuộc vào danh sách tài sản phải được sự chấp thuận của cả hai bên theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.
Nội Dung Án Lệ
Tại thời điểm ông Trần Thanh T tặng cho bà Nguyễn Thị Thu D tờ vé số, giá trị của nó chỉ là 10.000 đồng, một số tiền rất nhỏ so với chi phí sinh hoạt hàng ngày. Điều này cho thấy rằng ông T có quyền tự do quyết định mà không cần có sự đồng ý của vợ. Tòa án kết luận rằng tờ vé số trúng thưởng không phải là mục tiêu của hợp đồng tặng cho, mà thực sự là tờ vé số chưa mở thưởng. Vào thời điểm trúng thưởng, nếu bà D là người giữ tờ vé, bà có nghĩa vụ lĩnh thưởng và chia đều cho các nguyên đơn.
Quy Định Pháp Luật Liên Quan
Các quy định trong Điều 457 và khoản 1 Điều 458 Bộ luật Dân sự năm 2015, cũng như Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, đã tạo nền tảng pháp lý cho việc giải quyết vụ tranh chấp này.
Lý Do Đề Xuất Án Lệ
Theo Điều 32 của Luật Hôn nhân và Gia đình, trong tương tác với bên thứ ba, một trong hai vợ chồng có quyền chiếm hữu tài sản mà không cần sự đồng ý của bên còn lại, nếu tài sản đó không thuộc danh sách phải đăng ký. Thực tiễn cho thấy những giao dịch nhỏ mang tính chất tiêu dùng có thể được thực hiện mà không cần sự đồng ý của đối tác.
Cuộc sống hàng ngày cho thấy người vợ hoặc chồng có thể tự quyết định trong các giao dịch tài sản có giá trị thấp mà không cần sự đồng thuận. Vụ án cụ thể này là một ví dụ điển hình, khi tờ vé số có giá trị chỉ 10.000 đồng nhưng sau đó lại trúng giải đặc biệt trị giá 2.000.000.000 đồng.
Nhận Xét Và Kiến Nghị
Theo nhận định từ Tòa án cấp cao tại Thành phố H, tại thời điểm ông T tặng vé số, giá trị của tờ vé số chỉ là 10.000 đồng. Vụ án này cần xác định rõ ràng mục tiêu của hợp đồng tặng cho là tờ vé chưa mở thưởng, chứ không phải tờ vé số trúng thưởng. Điều này cho thấy tờ vé số được xem như một giấy tờ có giá.
Định nghĩa về tài sản tại Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015 và các quy định liên quan đã cung cấp cái nhìn rõ ràng về vai trò và giá trị của các tài sản, bao gồm cả quyền tài sản. Quyền tài sản, như định nghĩa, là quyền trị giá bằng tiền và có thể tham gia vào các giao dịch dân sự.
Ngoài ra, các quy định trong pháp luật ngân hàng cũng chỉ định rõ tài sản có giá tương đương với giấy tờ nợ, cần thiết để xác định tính hợp pháp trong các giao dịch tài sản thông qua giấy tờ.
Tác giả đồng tình với hướng xử lý trong vụ án, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn nhưng cũng cho rằng quyết định giám đốc thẩm cần lý luận rõ hơn về việc tờ vé số được coi là tài sản. Việc công nhận án lệ phải được cân nhắc kỹ lưỡng để không phản ánh sai bản chất của tờ vé số trong pháp lý.
Tóm lại, vụ án này không chỉ là một tranh chấp tài sản thường gặp mà cũng là cơ sở để hình thành và phát triển các quyết định giám đốc thẩm thành án lệ, nhằm tạo ra hướng dẫn pháp lý đồng bộ và nhất quán cho các vụ việc tương tự trong tương lai.
Nguồn Tham Khảo
Tác giả: ThS. Phan Thành Nhân, Tòa án Nhân dân huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp.
Nội dung và quan điểm trong bài viết phản ánh thực tiễn và lý thuyết pháp luật hiện hành tại Việt Nam. Để tìm hiểu thêm về các quy định pháp luật, bạn có thể tham khảo thêm tại legalzone.vn.
Danh mục
