Cảnh giác lừa đảo qua mạng và hướng dẫn xử lý khi bị LỪA ĐẢO QUA MẠNG

Chuyên mục: Lấy lại tiền bị lừa qua mạng/ Lấy lại tiền treo/ Lừa đảo qua mạng/ Tư vấn luật Hình sự

Thực trạng lừa đảo qua mạng tại Việt Nam: Gia tăng, tinh vi và khó lường

Trong những năm gần đây, lừa đảo qua mạng tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp với số lượng vụ việc và thiệt hại tài chính ngày càng gia tăng. Theo số liệu từ Bộ Công an, chỉ trong năm 2024, cả nước ghi nhận hơn 6.000 vụ lừa đảo công nghệ cao, gây thiệt hại ước tính trên 12.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, nhiều vụ lừa đảo có tính chất xuyên quốc gia, được tổ chức bài bản, sử dụng công nghệ cao để đánh cắp thông tin và chiếm đoạt tài sản.

Các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay

Tội phạm mạng liên tục thay đổi thủ đoạn để đánh trúng tâm lý người dùng. Một số hình thức lừa đảo phổ biến bao gồm:

Giả mạo cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát, tòa án để đe dọa và yêu cầu nạn nhân chuyển tiền “điều tra”.
Giả danh nhân viên ngân hàng, nhà mạng thông báo khóa tài khoản, khóa SIM hoặc yêu cầu cập nhật thông tin cá nhân.
Tuyển cộng tác viên online, mời đầu tư tài chính, tiền ảo với cam kết lợi nhuận cao để dụ nạn nhân chuyển tiền nhiều lần.
Hack tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo…) để mạo danh người thân vay tiền.
Lừa đảo tình cảm (romance scam): giả vờ kết bạn, yêu đương rồi mượn tiền, nhờ nhận quà hoặc chuyển tiền.
Giả mạo đơn vị vận chuyển, sàn thương mại điện tử, trung tâm giáo dục để thu “phí ảo” hoặc lấy cắp dữ liệu.

Đặc điểm chung của các chiêu trò lừa đảo

Các hình thức lừa đảo này thường đánh vào yếu tố tâm lý người dùng như:

Lo sợ (bị dọa điều tra, phong tỏa tài khoản)
Tham vọng lợi nhuận (đầu tư siêu lợi nhuận, kiếm tiền nhanh)
Tin tưởng người quen (bạn bè, người thân nhắn tin vay tiền)
Thiếu hiểu biết pháp luật (không biết cơ quan nhà nước không yêu cầu chuyển tiền qua mạng)

Đặc biệt, sau khi nạn nhân bị lừa, các đối tượng còn giả danh luật sư, công ty luật để tiếp cận và hứa hẹn “thu hồi tiền bị mất”, tạo ra một vòng lừa đảo thứ hai tinh vi hơn, đánh đúng vào tâm lý muốn gỡ gạc của người bị hại.

Hướng dẫn viết đơn trình báo
Đọc kỹ bài viết đề không bị mất thêm tiền

Thực trạng lừa đảo qua mạng tại Việt Nam

Chiêu trò mạo danh luật sư để lừa đảo lần hai: Bẫy tinh vi nhắm vào người từng bị hại

Một trong những thủ đoạn lừa đảo mới và nguy hiểm hiện nay là giả danh luật sư, công ty luật uy tín để tiếp cận nạn nhân từng bị lừa, từ đó tiếp tục chiếm đoạt tài sản. Hình thức này đang trở thành “vòng lừa đảo thứ hai”, gây thiệt hại nghiêm trọng cả về tài chính và tâm lý cho người bị hại.

Cách thức hoạt động

Sau khi nạn nhân mất tiền vì lừa đảo qua mạng (đầu tư online, tuyển dụng ảo, mua bán hàng…), các đối tượng sẽ:

Đăng quảng cáo trên mạng xã hội (Facebook, Zalo, TikTok…) với nội dung “hỗ trợ lấy lại tiền bị lừa”, “dịch vụ thu hồi vốn lừa đảo”, “luật sư chuyên xử lý tài khoản bị hack…”
Giả mạo hồ sơ công ty luật, dùng tên thật của luật sư nổi tiếng hoặc tạo fanpage trông giống văn phòng luật sư để tạo sự tin cậy.
Chủ động liên hệ với nạn nhân thông qua các nhóm “tố cáo lừa đảo” hoặc qua bình luận công khai trên các diễn đàn.
Cam kết có thể lấy lại toàn bộ tiền đã mất, thậm chí đưa ra “bằng chứng giả” như quyết định thu hồi, lệnh hoàn tiền, hồ sơ công an xử lý…
Sau khi tạo đủ lòng tin, đối tượng yêu cầu chuyển “phí dịch vụ”, “phí xử lý hồ sơ”, “phí phong tỏa tài khoản” hoặc các khoản tương tự.

Điểm đặc biệt ở các vụ mạo danh này là ban đầu đối tượng không đòi tiền ngay, mà từng bước xây dựng kịch bản “chuyên nghiệp”, dùng từ ngữ pháp lý để khiến nạn nhân tin rằng mình đang được luật sư thật hỗ trợ.

Vì sao nạn nhân tiếp tục bị lừa?

Người từng bị lừa thường mang tâm lý:

Tiếc tiền, muốn lấy lại bằng mọi giá
Ngại trình báo công an, sợ bị chê cười
Thiếu kiến thức pháp lý, dễ tin người tự xưng “nắm mối công an”, “có quan hệ tòa án” hoặc “xử lý được hồ sơ nhanh”

Chính những điểm yếu tâm lý này là “mảnh đất màu mỡ” để kẻ lừa đảo tiếp tục khai thác, khiến không ít người mất tiền thêm lần nữa, thậm chí còn nhiều hơn lần đầu.

Ví dụ thực tế

Tại TP.HCM, một nạn nhân sau khi bị lừa hơn 100 triệu đồng vì đầu tư vào ứng dụng tài chính giả, đã được “luật sư online” chủ động liên hệ và hứa hỗ trợ thu hồi tiền. Tin tưởng, người này đã chuyển thêm gần 30 triệu đồng “phí dịch vụ”. Sau đó, đối tượng cắt đứt liên lạc. Khi tới tận trụ sở công ty luật bị mạo danh thì mới biết mình tiếp tục là nạn nhân của một vụ lừa đảo.

Hướng dẫn xử lý khi bị lừa đảo: Bình tĩnh, đúng quy trình, không xử lý “ngoài luồng”

Khi phát hiện mình là nạn nhân của lừa đảo qua mạng – đặc biệt là các vụ mạo danh luật sư để lừa tiếp – điều quan trọng nhất là không hoảng loạn và xử lý theo đúng quy trình pháp luật. Dưới đây là hướng dẫn từng bước giúp bạn hạn chế thiệt hại và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

ĐẾN NGAY CÔNG AN PHƯỜNG TỐ CÁO
CÔNG TY LUẬT LEGALZONE BẢO ĐẢM ĐÂY LÀ HƯỚNG DẪN CHÍNH XÁC

1. Đến ngay công an phường/xã nơi gần nhất để tố cáo

Bất kể số tiền bị lừa là ít hay nhiều, bạn đều có quyền và nghĩa vụ trình báo vụ việc với cơ quan công an. Hãy mang theo các bằng chứng liên quan như:

Tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi
Biên lai chuyển khoản, thông tin tài khoản nhận tiền
Ảnh chụp trang web, ứng dụng hoặc tài khoản mạng xã hội của đối tượng
Các tài liệu trao đổi với đối tượng giả danh luật sư (nếu có)

Tại trụ sở công an, cán bộ tiếp nhận sẽ hướng dẫn bạn viết đơn tố cáo và cung cấp các mẫu đơn cần thiết. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất để kích hoạt quá trình điều tra theo pháp luật.

2. Tuyệt đối không tiếp tục chuyển tiền cho bất kỳ ai

Kể cả khi đối tượng hứa hẹn “sắp trả tiền lại”, “đã xử lý xong hồ sơ”, hoặc gửi “giấy tờ có dấu đỏ” – tuyệt đối không chuyển thêm tiền dưới bất kỳ hình thức nào. Đây là hành vi mua chuộc lòng tin để tiếp tục chiếm đoạt tài sản.

Lưu ý: Các văn phòng luật sư hợp pháp sẽ không bao giờ thu phí qua mạng xã hội hoặc yêu cầu khách hàng chuyển khoản trước khi ký hợp đồng dịch vụ pháp lý.

3. Tham khảo mẫu đơn tố cáo đúng quy chuẩn

Nếu bạn chưa biết cách viết đơn tố cáo, có thể tìm mẫu đơn tại các nguồn tin cậy như:

Website chính thức của các công ty luật uy tín (ví dụ: Legalzone)
Cổng thông tin của Công an TP.HCM, Công an Hà Nội
Tư vấn từ luật sư thật qua đường dây nóng hoặc trực tiếp tại văn phòng

Legalzone có nhiều bài viết hướng dẫn chi tiết cách viết đơn, cấu trúc đầy đủ và lưu ý khi nộp hồ sơ tố cáo, giúp bạn rút ngắn thời gian xử lý.

4. Nếu cần hỗ trợ pháp lý, hãy gặp luật sư trực tiếp

Nếu muốn ủy quyền cho luật sư tư vấn và hỗ trợ xử lý vụ việc, bạn nên:

Gặp trực tiếp tại văn phòng có địa chỉ rõ ràng
Yêu cầu luật sư xuất trình chứng chỉ hành nghề
Ký hợp đồng dịch vụ pháp lý rõ ràng, có ghi chi tiết mức phí, phạm vi công việc

Không làm việc với “luật sư ẩn danh” chỉ liên hệ qua mạng xã hội.

5. Hợp tác chặt chẽ với cơ quan điều tra

Sau khi trình báo, bạn có thể được yêu cầu:

Bổ sung tài liệu chứng cứ
Làm việc để xác minh thông tin
Đối chất nếu cần

Hãy giữ liên lạc với cơ quan công an nơi bạn đã nộp đơn, đồng thời lưu hồ sơ cẩn thận để phục vụ quá trình điều tra.

Khuyến cáo phòng tránh lừa đảo: Nhận diện sớm, hành động đúng

Lừa đảo qua mạng, đặc biệt là các chiêu mạo danh luật sư, ngày càng tinh vi và nhắm vào chính sự nhẹ dạ, thiếu thông tin pháp lý của nạn nhân. Vì vậy, để tự bảo vệ bản thân và người thân, bạn cần lưu ý những điểm sau:

1. Tuyệt đối không tin vào quảng cáo “lấy lại tiền bị lừa”

Không có bất kỳ luật sư hay tổ chức hợp pháp nào cam kết “chắc chắn đòi lại tiền” hoặc hỗ trợ pháp lý chỉ qua mạng xã hội, không gặp mặt, không ký hợp đồng. Nếu ai đó: